Ferragosto

De eerste stop in Italië is Cividale del Friuli, een goede plek om de Dolce Vita weer te voelen. Een oud Romeins dorpje gesticht door Julias Caesar himself, een plein met klinkende glazen en geroezemoes, wijnranken eromheen en Campari Spritz op ons tafeltje. De volgende dag blijkt het een feestdag te zijn, Ferragosto, het feest van de Maria hemelvaart. Eigenlijk Maria-tenhemelopneming want hemelvaren is alleen voor Jezus bestemt. De bijbel rept zich met geen woord over de dag dat Maria naar de hemel ging, en ze weten ook niet wanneer, ergens tussen 36 en 50 n Chr. Of dat een beetje scheelt. Maar de katholieken en de orthodoxen zijn het er met elkaar over eens dat het 15 augustus moet zijn. Heel toevallig dezelfde datum die de Romeinse Keizer Augustus in het leven had geroepen als begin van een rustperiode na de drukke dagen van de oogst. Dit is trouwens ook waarom de maand Augustus deze naam draagt. De katholieken vonden de Romeinen maar heidenen en wilden van hun rituelen af, maar de Romeinen lieten deze dag, de dag voor de vakantie, niet afpakken. Oké, probleem opgelost, Maria naar de hemel en iedereen blij. En de Italianen zijn nog blij. Ze pakken hun spullen, winkels en bedrijven gaan dicht en ze gaan de rest van de maand met zijn allen op het strand liggen of de bergen in.

Wij, met onze Nederlandse gedachten, gingen juist die dag de stad in, Triëst, op zoek naar feestgedruis. Dat bleek een verkeerde keuze, de stad was leeg, de winkels dicht en na de lunch alles dicht. Gelukkig hebben we nog een espresso en een ijsje op de kop kunnen tikken. En of het nu kwam door de stilte, maar Triëst zelf viel ons ook een beetje tegen. Statige gebouwen, een groots plein en dat was het. Gauw terug de wijnranken in.

Italië heeft het goed geregeld voor de campers. Overal zijn plekjes met voorzieningen en soms zelfs met elektriciteit. Geen verbodsborden als je een parkeerplaats zoekt maar juist ruime plekken speciaal voor campers. Dit maakt zoveel verschil, een welkom in plaats van donder op. Niet alleen dat is fijn, maar op deze plekjes ontmoeten we ook mede reizigers. Camperaars die net zoals wij langer op pad zijn. Het inspireert om hun verhalen en motivatie te horen, het laat ons weer voelen dat we iets bijzonders doen, en dat we, voor ons, het goede doen. Dat gevoel kan soms een beetje wegzakken, voelt het als lummelen, als de toerist uithangen. Maar het is meer dan dat. Het is uit de pas lopen, doen waar we behoefte aan hebben, in eigen ritme, ons hart volgen, het leven beleven.

Palmanova was, als grensplaats, voor de Venetianen een belangrijke stek en ze hebben het beschermd door er een vesting van te maken. Stervormig, gestructureerd, met een dubbele wal en lage gebouwen zodat het van afstand niet te zien was. De Venetianen deden het als eerste op deze manier en de Nederlanders hebben het overgenomen en verbeterd. Palmanova ziet er dan van bovenaf precies zo uit als Naarden-vesting, of eigenlijk ziet Naarden eruit als Palmanova.

Via Udine, ook mooi, rijden we naar de Prosecco streek. Of eigenlijk de Spumante streek, bubbels in het Italiaans, want Prosecco is eigenlijk ondergeschikt. Prosecco doet namelijk wel een beetje als champagne, maar dat is vloeken in de kerk. Bij Champagne wordt het suikergehalte bepaalt door de duur van de gisting in het vat. Bij de eenvoudige prosecco maken ze zich er makkelijker vanaf, ze doen gewoon een schepje suiker in de fles. Makkelijker, sneller, goedkoper. De naam Prosecco verkoopt goed en dus wordt het meeste ervan op deze manier geproduceerd. Maar de betere Prosecco en Spumante wordt hetzelfde behandelt als champagne waardoor je hiervan ook een extra dry, brut en extra brut hebt.

Wijnstreken hebben altijd iets chiques, iets elegants. De prachtige wijnhuizen, de rechte lijnen van de ranken, de heuvels waar ze op staan. Dit gebied is misschien nog wel mooier dan de andere omdat de heuvels een soort van bolletjes zijn. Het zijn de uitlopers van de Dolomieten en misschien is het wel daarom dat ze anders van vorm zijn. We slapen tussen de wijnranken, waar we natuurlijk eerst op het terras van het wijnhuis de Spumante proeven.

Het eerste plan, een mooie lunch was namelijk in het water gevallen. We liepen namelijk tegen eenknappe kapper op. Sinds mijn mislukte knipbeurt in Santiago (februari) ben ik niet meer geweest. Cindy heeft in Nederland er nog wel wat aan gedaan, maar was er ook behoorlijk aan toe. Eigenlijk waren we dat al in Griekenland en waren we daar al een kapper binnen gelopen, maar die had geen tijd. In de Slavische landen durfden we het niet aan, uit angst dat we een praktisch kapsel aangemeten zouden krijgen. Het gebeurt niet vaak dat we een kapper zien die er én goed uit ziet én tijd heeft, dus toen deze twee pluizenbolletjes de kans kregen twijfelden we niet en lieten we de lunch schieten.

Wat in het vat zit verzuurt niet, passend, na het wijngebied zijn we alsnog naar het restaurant voor de lunch gereden. Voor een ieder die hier in de buurt komt; Ostaria La Muda, een hele vette aanrader. Je moet daarvoor wel eerst een bergpas over die het beste te omschrijven is als het oude houten knikkerspel. Stijl, korte bochten en alle bochten in een tunnel. Het kon allemaal net met onze 6 meter. Kan ook kloppen, want op het moment dat we eruit reden zagen we een verbodsbord voor vrachtwagens, campers en aanhangwagens. Zou logisch zijn als dat vanaf onze kant er ook had gestaan, maar die hebben we over het hoofd gezien. Gelukkig maar, want anders waren we nooit bij de lunchplek terecht gekomen. Een sfeervolle berghut met ver-ruk-ke-lijk eten. Ik word daar echt als een kind zo blij van en dat is ook logisch, want als kind werd ik al zo gelukkig van lekker eten in berghutjes.

Met rozige gezichtjes zijn we de Dolomieten ingereden. De bergen doemden echt als een muur voor ons op, bijna van onderaf kijk je tegen 2000 meter hoogte aan. En die 2000 meter zijn we opgereden. We sliepen boven de boomgrens en dat was te voelen met ’s nachts 4 graden! Maar het uitzicht was fenomenaal. De Dolomieten zijn een Kars gebergte, dat wil zeggen ooit zee en lang geleden omhoog gedrukt. Dat maakt dat het anders is als de rest van de Alpen, wat land is wat omhoog gedrukt werd. Hier zijn de bergen puntig en stijl. De grijze stenen kleuren mee met de zon en de groene weides eronder kunnen bijna niet groener. We wilden eigenlijk een huttentocht doen, maar in deze drukke tijd is dat zo’n gepuzzel en een ge-plan dat we het gelaten hebben. Plannen is tegenwoordig niet zo ons ding. Vanuit Nomad hebben we vier pittige wandelingen gelopen, elk vanaf een andere plek. Bij de plekken waar de liften uitkwamen was het druk en we probeerden die zoveel mogelijk te vermijden. Dat betekent klimmen en dalen, want dat doen de meesten niet. Totaal hebben we, over de dagen verspreid, in ieder geval 2300 meter hoogteverschil getrotseerd. Stijgen is wat, maar dalen is niet altijd minder zwaar. En tussen dat klimmen en dalen zaten de weides, zo heerlijk om daar te wandelen. Het kind in mij komt daar naar boven, wordt daar heel blij van. En misschien nog wel blijer van het sfeertje bij de berghutjes. We hebben ons ingehouden, zouden wel bij allen neer willen strijken, maar we hebben ons zeker niet tekort gedaan. Alleen al een espresso met een gezellig bergmuziekje, mensen om je heen die ook lekker bezig zijn, het felle zonnetje op ons bolletje en uitzicht op een gletsjer, een blauw meer en magische bergtoppen. Oh, wat houd ik ervan.

Na vier dagen hiken en een dag chillen in een bergdorp zijn we verzadigd. Het weer slaat om, we krijgen weer zin in 30 graden en warmere nachten en de beentjes zijn uitgewandeld. Afzakken naar de Italiaanse meren dus!

Na een dagje pas op de plaats, want anders regen op ons hoofd, zijn we naar het Riva del Garda gereden. Ooit waarschijnlijk een mooie plaats, nu is het vooral op toeristen gericht en heeft het in onze ogen zijn schoonheid een beetje verloren. De Italiaanse meren zijn bij ons bekend vanwege huncharme, romantiek en een beetje decadentie. In Riva vonden we dat dan niet, maar Limone sul Garda haalde de eer op. Kleine straatjes, een haventje en natuurlijk de citroenen. De juiste plek om een Spritz te bestellen.

Het Gardameer is, net als de andere Italiaanse meren, ooit ontstaan in de ijstijd door een gletsjer die de bergen uiteen drukte. Dit zorgt bij het Gardameer vooral aan de noord kant voor een mooi plaatje, de bergen reizen direct naast het meer omhoog. In het zuiden zijn het vooral wijnranken en die zijn altijd mooi. Ik vind ze altijd zo lekker geordend… Het Gardameer is het grootste meer van Italië, maar dan is het nog steeds maar een kwart van de oppervlakte van het IJsselmeer. Maar daar waar het IJsselmeer maximaal 7 meter diep is, is het Gardameer op zijn diepste punt 346 meter diep. Behoorlijk diep en ik denk ook koud, want we hebben er maar weinig in zien zwemmen. Wij in ieder geval niet, want de campings aan het meer zijn onbetaalbaar en hutje mutje. Niet makkelijk voor ons om plekjes te vinden om te slapen maar daar worden we bij geholpen.

Mijn vader en Lily waren een weekje op pad en voor mijn verjaardag zochten ze ons op en werden we uitgenodigd voor een verblijf in een heerlijke agriturismo. Zo was ik eigenlijk drie dagen jarig, drie dagen vol lekker eten en drinken. En als klap op de vuurpijl (een onderling taaldingetje van Cindy en mij) hebben we Zuppa di Cozze gegeten. Iets wat ik tijdens een Italiaanse rondreis toen ik een jaar of 10 was, elke dag at, om de echte sindsdien niet meer te vinden, tot nu. Zowel mijn vader als ik waren even 39 (!) jaar terug in de tijd. En ik kan je vertellen, het was het wachten meer dan waard.

Lago di Iseo is het knappe kleine zusje van Garda. Kleinschaliger en Italiaanser ook. En het zit toch lekkerder tussen de Italianen dan de Duitsers. We genieten van het strakke heldere water, het ijsje en de mooie kunst die langs de waterkant staat. We maken ons al een beetje op voor de voorstelling van de volgende dag, Il Vivo. Een collega van Cindy stuurde een you tube filmpje door met daarop drie jonge gasten, denk een jaar of 14, die de zonen van de drie tenoren worden genoemd. Dat zijn ze niet echt, maar je gelooft het verhaal zo. Wat klinkt dat fantastisch. Ze zijn nu tien jaar verder, zijn zeer succesvol en reizen de wereld over. Ze doen dit jaar twee optredens in Italië en we hebben geluk, we kunnen een van de laatste kaarten bemachtigen. Zo’n avond begint natuurlijk met een aperitvo en wel op zo’n groots Italiaans plein met uitzicht op de Duomo van Brescia. De aperitivo is hier in Italie een goede gewoonte, rond de klok van zes een drankje doen op het terras. Liefst een Aperol of Campari Spritz omdat ze vinden dat het bittertje de eetlust opwekt en dorst lest. Om die eetlust te temmen krijg je er minstens een zakje chips bij maar je kan geluk hebben en dan wordt het uitgebreid met belegde broodjes, gefrituurde hapjes, olijven of soms zelfs een hele toonbank vol met eten waar je zelf je bordje mag pakken. Italianen beperken zich meestal tot één drankje, waar je echt even van geniet. Een belangrijk onderdeel van reizen is je aanpassen aan de plaatselijke gewoontes en cultuur en wat mij betreft de goede gewoontes meenemen.

We hadden ergens het beeld dat het optreden in het theater zou zijn, maar het bleek voor het theater, op een gigantisch plein. Een beetje a la Andre Rieu. De sfeer was ook zo, iedereen was uitgelaten, trots, verheugd. En we snapten waarom. Wat was dit geweldig! Drie jonge, knappe gasten met een strot van goud. Van top tot teen kippenvel. Het oversteeg. Veel bekende Italiaanse opera muziek en muziek van Ennio Morricone. Er werd meegezongen, gejuicht en op het moment dat de mannen het publiek in liepen waren sommigen niet meer te houden, op zoek naar een glimp. Maar alles beschaafd. Iedereen bleef op zijn stoeltje zitten zodat we het allemaal konden zien, drank halen kon maar deed niemand, op sommige momenten kon je een speld horen vallen. De volle aandacht voor de muziek. Het was te gek.

En alsof dat nog niet genoeg was zaten we twee dagen later op de stenen trappen in de Arena van Verona naar Aïda te kijken. Dé opera van Verdi, 150 jaar geleden voor het eerst te zien in Egypte. Het staat bekend om het grootse koor en dat was nu ook zo. Ik denk dat er wel 200 man op het podium stonden. Het decor was prachtig en groots. We hadden ’s middags de farao al met een hijskraan de Arena in zien takelen. Ook het ballet vond ik mooi, opvallend, want mijn enige ervaring was ooit een vreselijke opvoering van het Zwanenmeer. Maar verder bleek het een behoorlijk lange zit. De muziek pakte ons niet. Misschien dat het te dicht op Il Vivo was, al is dat eigenlijk niet met elkaar te vergelijken. Het zweepte niet op, ik miste wat bombastische, het verhaal pakte niet. Eigenlijk vond ik Aïda maar een beetje een zeur met haar klaagzang. Het koor maakte de voorstelling, vooral bij de bekende Triomf mars, die is prachtig.

Best een lange zit, ruim drie uur, op een klein kussentje en geen rugleuning. Maar ja, dan zit je ook in een Arena waar 2200 jaar geleden al mensen zaten. Om in zo’n omgeving naar de opera te gaan voelt alsof je een reis in de tijd maakt. Hier juichten de Romeinen en vielen de gladiatoren. Wat fantastisch dat dit de tijd heeft doorstaan. Toen konden ze er met 30.000 man in, de bovenste ring zat er nog op, nu 22.000. De akoestiek is perfect, want al deze 22.000 kunnen ieder geluid op het podium horen, zonder versterking.

En nu rijden we de Le Marche in. Als ik dit tik heb ik uitzicht op een dijkje, een rivier (uitloper van de Po) en vlak boerenland. Het is net alsof we in Nederland zijn.

Voor de foto's klik op: https://www.facebook.com/media/set/?set=a.1155841554837392[e-38]type=3