Albanië

We hadden gelezen dat de grensovergang naar Albanië nogal lang kan duren en dat ze de hele auto soms gaan doorzoeken. Aan de andere kant hoorden we gelukkig ook dat mensen gewoon door konden rijden, maar we waren er toch een klein beetje nerveus voor. We hebben niets te verbergen maar het is toch je huisje wat doorzocht wordt. Ik vind grensovergangen, de echte dan, sowieso wel een dingetje. Het hoort bij reizen en dat vind ik er dus ook leuk aan. Vroeger al, want dan kreeg ik weer een stempel. Maar het is ook de plek waar je afhankelijk bent van de autoriteit en soms corruptie tegen kan komen. Ik heb al aardig wat mooie verhalen beleeft bij de grensovergangen.

Maar goed, twee vrolijke gezichten in een camper, dan kan je toch ook niet moeilijk doen. En dat deden ze ook niet, we mochten zo door.

Het tweede wat we gehoord en gelezen hadden dat de wegen slecht zijn en dat de Albanezen slechte rijders zijn. Nou dat viel ook al mee. Ligt er gewoon aan welke maatstaf je neemt. We namen de kustweg en deze kronkelde over en langs de bergen, dus heel veel bochtenwerk. Maar de gaten mogen (nog) geen naam hebben.

Doordat alles zo lekker meezat waren we lekker op tijd bij de camping. Het lukte ons ook nog eens om in een keer tevreden te staan (!), voor we het wisten waren we uitgestald en weer in de relax stand. De koelte van de bergen is daar gebleven, hier is het weer ouderwets heet, dus siësta tijd. Daarna strekken we de benen aan de boulevard. Nou ja, dat is een iets te mooi woord. Een stoffige weg die langzaam over gaat in een stoffig strand, welke vol staat met bedjes en parasols. Jetski’s en een gele banaan vliegen over het water, basbeats klinken van verschillende kanten. Veel duurdere, beetje protserige auto’s zoals Mercedes en dikke Golfjes staan op het strand geparkeerd en de bolle buiken hangen erbij of zitten erin. Simpele tavernes worden afgewisseld met knappe vijf sterren hotels en daartussen ligt het vuil en loopt een kudde schapen. Huizen zijn rechte stukken beton, meestal niet af waardoor de beton pinnen erboven uit steken. De twee campings aan zee zijn overvol. Dit is de baai die als rustig omschreven wordt, aan de Riviera van Albanië. Wij lopen weer snel terug naar onze camping, net in het achterland. Een oase onder de olijfbomen en met nog vier campers en een tent, heerlijk rustig.

Helaas wordt deze rust verstoord door in mijn ogen, ik moet eigenlijk oren zeggen, een ruziënd echtpaar in een huis verderop, en in Cindy haar ogen twee slechthorende mensen. Het geluid van bekvechten werkt bij mij als een rode lap bij een stier en ik zit op tilt met mijn koptelefoon op. Worstelend of ik hen nou aan moet spreken of dat ik de rust in mijzelf moet zoeken. Ik probeer het laatste, wat op en af lukt. Meedeinen maar.

Ze gaan de hele avond door maar de volgende dag is het stil, ik denk dat de vrouw vermoord is. Zijn mijn gebeden gehoord? Een lekkere chille ochtend dus waarna we vroeg in de middag weer lekker achter het stuur kruipen. We genieten ervan om on the road te zijn en de rit helpt daarin mee. De weg kronkelt over de berg heen, waarvan het bovenste gedeelte een NP is. Het is er heerlijk koel dus de ideale plek voor een lunch. We checken restaurantjes uit, maar de kaart lonkt niet, het is vooral gegrild vlees met een blaadje sla. Simpel en wat grof eten in dito ambiance. Wij slaan over en trekken onze eigen koelkast open.

Albanië is dunbevolkt, op de steden na, en dat is te zien in het landschap. Het is weids en leeg. Waar maak je dat nog mee in Europa? We rijden hele stukken op hoge wegen met 360 graden uitzicht. Soms groen, soms rotsachtig, veel oude olijfgaarden. En voortdurend de felblauwe zee ergens in beeld.

Via een gloednieuwe weg rijden we naar Berat, ‘de stad met de duizend ramen’. De witte huizen zijn gebouwd in Ottomaanse stijl, wat hier en in bijna heel oost Europa en een deel van noord Afrika van 1299 tot 1922 heerste. De Islam verjaagde de orthodoxe kerk wat de Albanezen weinig uitmaakte. Daar waar je vandaan komt is hier een stuk belangrijker dan daar waar je in gelooft.

De oude stad, met al die witte huisjes met ramen, is tegen de helling gebouwd, waardoor de ramen extra opvallen. Berat staat zo’n jaar of 15 op de lijst van Unesco, maar ze zijn het nog volop aan het restaureren. De straatjes zijn opgebroken en overal staan zakken cement en steigers. Bovenop de stad is het mooier lopen, daar staat de oude burcht, of meer een ommuurde stad, wat nog bewoond wordt. Het toerisme is duidelijk nog in opmars in dit land en dat heeft zijn charme.

Aan het eind van het Ottomaanse rijk, raakte ze de invloed op Albanië kwijt en als oplossing hadden ze bedacht dat het een koninkrijk moest worden. Ze benoemden een prins, die er eigenlijk geen zin in had en treuzelde om naar Albanië af te reizen. Otto Witte, een Duits circusartiest leek wel op deze prins en pakte zijn kans. Hij stuurde twee telegrammen uit naam van de prins om te vertellen dat hij eraan kwam. Otto trok een kostuum aan, werd groots ontvangen en op de troon gezet. Vijf dagen nam hij het ervan, hij gaf het ene feest na het andere en verklaarde terloops de oorlog aan Montenegro. Toen kwam het bedrog aan het licht en een eind aan zijn sprookje. Als boer verkleed vluchtte hij terug naar Duitsland.

De ‘echte’ prins had er geen zin meer in en een jaar later werd Wilhelm zu Wied dan maar als prins verkozen. Hij zat er ook niet op te wachten en was dan ook niet erg succesvol. Omdat hij een achterneef was van Koningin Wilhelmina is Nederland hem te hulp geschoten, de allereerste vredesmissie van Nederland, maar het mocht niet baten. Een jaar later verliet Wilhelm het land en namen de Italianen het stokje over. Na de 2e wereldoorlog kwam Hoxha aan de leiding, een vriend van Stalin, en begon het communisme. Hoxha was bang dat Joegoslavië het land binnen zou vallen, bouwde een groots leger op en plaatste heel veel kleine bunkers in het land. Die zie je nog overal staan, paddestoelen waar je hoogstens met drie in kan. De meeste zijn nu versierd met tekeningen of graffiti. Joegoslavië was in ieder geval onder de indruk en liet het erbij. Albanië is 40 jaar communistisch geweest en pas in 1991 werd het een democratie. Nu willen ze graag aansluiten bij de Europese Unie.

Het is borreltijd en dat is te zien. De terrassen en de boulevard zijn vol met mensen, alsof het een feestdag is in plaats van een dinsdagmiddag. Opvallend is dat zeker 90% man is, vrouwen zijn zeldzaam. De oudere mannen zitten in het park bij elkaar en de middelbare en jongere op het terras. Stelletjes zie je bijna niet, op enkele plekken in het park zie je wat vrouwen bij elkaar zitten. Het doet me denken aan het Midden Oosten. Het voelt alsof de vrouw onderdrukt is en het maakt dat wij ons beide een beetje minder prettig voelen om hier te zijn. Persoonlijk hebben we er geen aanleiding voor hoor, we worden vriendelijk behandeld en eigenlijk zijn ze niet zo met ons bezig.

Later lees ik dat Amnesty stelt dat minstens eenderde van de vrouwen in Albanië slachtoffer van fysiek of psychologisch geweld zijn, gepleegd door hun echtgenoot. In de Kanun, een oude wet die nog steeds doorsijpelt in de cultuur staat dan ook dat vrouwen een bezit zijn met als doel kinderen te baren.

We slapen achter een restaurant even buiten de stad. We wilden eigenlijk alleen op de camperplaats staan, maar de eigenaar laat ons zijn restaurant zien en voor we het wisten zitten we achter een grote schaal met rijst en droge kip en pizza met Gouda kaas en boterhamworst. Loopt het water je al in de mond? Bij ons niet.

Drie dagen Albanië was genoeg voor ons. Toch hadden we het niet willen missen. We hebben ervaren hoe het is, zijn lekker op de rit geweest en hebben beeld gekregen bij een land wat in mijn schooltijd onbehandeld bleef. En ik heb er weer een landje bij, de magische 100 grens komt langzaam in zicht!